ÖTİS’in doğuşu ile beraber güncelleme süreçleri sektörümüz açısından çok önemli konu halini aldı. Belirlenen rakamlar ile İstanbul’a ulaşım imkanı sunan ortaklarımız için sürdürülebilirliğin önceliği rakamlar! Maliyetlerin doğru rakamlarla kabulü sayesinde sürdürülebilecek bu hizmet, gerçek rakamlarla yoluna devam etmeli.
Geride bıraktığımız 2022, enflasyon yılı olarak hatıralara kazındı. 2022’de yaşana yüksek enflasyon ile bizlerin de maliyet kalemlerinde çok büyük oynamalar yaşandı. Asgari ücretin dahi iki kere yenilendiği bu süreçte; personel, yakıt, bakım, yedek parça, araç yenileme, sigorta, kasko ve lastik gibi kalemlerde tahmini imkansız artışlar gördük. Yılbaşında maliyet + kar olarak hesapladığımız rakam ile yılın sonunu sadece maliyet olarak dahi göremez olduk. Son 20 yılda örneği olmamış bu artılar sonucu gelirler giderlere yetemez oldu. Bu sebeple son 6 ay için aylık ek 20.000 TL’de İBB’nin güncellemesi yapıldı. Buna karşın ancak maliyetleri karşılayabildik. Oysa bu sektörde ki gayemiz tabi ki para kazanmak!
Bizler kamu hizmeti ifa ettiğimizin farkındayız. Bu hizmeti de Büyükşehir adına sunuyoruz. Ancak yatırım maliyetimiz karşılığında da evimizin rızkını kazanmak isteriz. Şuan birçok ortağımız diğer iş kollarından gelen kazanımlar ile otobüslerini yürütebilmekte. Bu da sürdürülebilir ulaşımın sonu demektir. İnsanlar bu sektöre yaptığı yatırım karşılığında bir kazanç bulabilmeli ki devam etsin. Aksi halde sektörden kopmalar ve yeni yatırımcıların da gelmemesi demek olur. Zaten şuan esnaflarımızın sektörde kalma sebebi de bir nevi alışkanlığın devamı. Umut var ama artık umudun da hayat bulması gerek.
Pandemi Yaraları Her Sektörde Sarıldı
2020 yılı Mart’ta başlayan pandemi birçok sektörü olumsuz etkiledi. Bizler İBB’nin de destekleri sayesinde daha hafif atlattık. Ancak halen pandemi öncesi karlılığa ulaşamadık. Oysa pandeminin bitişi ile beraber tüm sektörler kayıpları karşıladı ve normal akışına dönüş sağladı. Bizler ise 2019 yılı karlılığına daha ulaşamadık. Sebebini 2022 yılı enflasyonuna bağlasak da artık zamanı geldi.
2023 yılı için güncelleme sürecinde doğru rakamların masaya konulması gerekiyor. Özel halk otobüsü sektörü de artık geçmiş karlılık seviyesine ulaşması lazım. ÖTİS’in anayasası olarak kabul ettiğimiz anlaşma sabit maliyet + %50 kar payıdır. Buna riayet edilmesi halinde sektörün başka bir beklentisi yoktur. Sabit maliyet tablosunda ki kalemler piyasada oluşan doğru rakamlar ile hesaplanması halinde ortaklarımız hak ettiği kazanıma kavuşacaktır. Aksi bir tutum zaten ÖTİS yapısına aykırıdır.
En İyi ve En Ucuz Biz Yaparız
Yıllardır İstanbulluya hizmet sunuyoruz. Geçmişten bu güne hep en iyi araçlar ile sabahın ilk ışıklarından gece yarısına kadar pandemide dahi kesintisiz bir ulaşım imkanı sunduk ve sunuyoruz. Bu hizmeti sunarken sefer başarı oranımız dünya standartlarının dahi üzerinde. Çünkü burada büyük bir tecrübe, birikim mevcut. Aynı zamanda bu işi yaparken yüksek karlılık asla önceliklendirmedik.
Halk otobüsçülüğü İstanbul ve diğer illerde daima en ekonomik çözüm olmuştur belediyelere. Faaliyet gösteren tüm illerde bu işi belediyeden çok daha uyguna ve daha düzenli yaptığımız ortadadır. Ayrıca bazı illerde halk otobüslerine alternatif olarak oluşturulmaya çalışılan tüm girişimler hem daha pahalı hem de kısa ömürlü olmuştur.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi adına çalışan araçların aylık gider ve bakım maliyetlerini de biliyoruz. Bu rakamlar diğer illerde de benzer durumda. Oysa halk otobüslerinin esnaf bazlı araç çalıştırması ile daha uyguna bu ulaşım hizmeti sağlanmaktadır. Buna rağmen rakam yanlış diyorsak demek ki o rakam yanlıştır.
Bu işi en uyguna sürdüren bu esnafların talepleri görmezden gelinmemeli. Aksi halde bu toplu ulaşım yine ifa edilmeli ve şüphesiz ki çok daha yüksek rakamlara! Ayrıca rakamdan çok daha önemlisi ise bu birikim ve tecrübe. Bu camianın tecrübeleri ile ÖTİS denilen ve tüm şehirlere örnek teşkil eden bir sistem inşa edildi. Bu tecrübe sayesinde toplu ulaşım kesintisiz bir şekilde ifa ediliyor. Bu kazanımlar para ile dahi elde edilemeyecektir.
Şehiriçi Hatlarda Sorun Var
Başta Yeni İstanbul şirketimizin araçları olmak üzere İstanbul Halk Ulaşım ve Özulaş’ın da muzdarip olduğu hesaplama sorunu var. Eşitliğin biraz yanlış yorumlanması ile eşitsizlik hasıl oldu. Şirketimiz araçları İstanbul’un en merkezi hatlarında faaliyet gösteriyor. Yapılan günlük kilometreleri az olsa da, çok fazla trafikte kalıyor ve kapasite üstü yolculuk rakamlarına ulaşıyor. Yaşanan trafik yoğunluğu ve fazla yolculuk ile yakıt tüketimleri normalin çok üzerinde olmakta ve otobüsler çok fazla bakım görmek durumunda kalıyor.
Yolcu ve trafik yoğunluğunun düşü olduğu kırsal hatlarla eşit kabul edilmek bu noktada eşitsizliğe sebep oluyor. Öyle ki alınan yakıt parası dahi mazota yetmiyor. Çünkü yapılan hesaplama oluşan yolcu ağırlığı ve trafik yoğunluğunu karşılamıyor. Eşit olalım derken kayıp yaşıyoruz.
Aslında bu durum sistemin bekasını da tehdit ediyor. Çünkü süreç içerisinde kimse şehiriçi hatlarda faaliyet göstermek istemeyecek. Herkes kırsal hatlara yönelmek ve rahat çalışma koşullarına gitmek isteyecektir. Bizim hatlarımızda çalışan şoförler dahi daha yüksek ücret talep etmektedir ve haklıdır da.
ÖTİS’in devamlılığı için şehiriçi hatların yaşadığı bu sorun görmezden gelinmemeli. İdarenin soruna kalıcı bir çözüm sunması gerekir. Keza bu hatlar oluşan yolculuk havuzuna en büyük katma değeri sağlayan hatlardır. Yani hem sisteme kazanç sağlıyor hem de sistem tarafından mağdur edilmiş oluyoruz. Bu hesaplamaya trafik ve yolcu gibi kriterler de dikkate alınarak çözüm sunulmalıdır.
ÖTİS’in geleceğine inanarak bu sisteme girdik. Eksikleri de aksaklıklar ortaya çıktıkça gideriliyor. İETT bu konuda genelde hep yapıcı oldu. Sorun olarak görülen aslında çok az şey kaldı. Bunların da çözümü ile ÖTİS gelecek yıllara uzanacaktır. Yeter ki yeniliğe açık olunsun ve sorun çözümüne odaklanmaktan vazgeçilmesin. Bu sisteme geçmekti en zoru, sektör bunu yaptı. İdareye de düşen aksaklıkları gidermektir. Bu arada İETT yeni Genel Müdürü Dr. Buğra Gökçe’ye başarılar dilerim. Alper Bilgili’ye de sektörümüze kattıkları için teşekkür ederiz.
Facebook Yorum
Yorum Yazın