İstanbul ulaşımı için milat kabul edilecek bir sistem İBB Meclisi tarafından kabul edildi. Bu yeni sistem ile maliyetler idare garantisi altına alınarak esnafa kar sunmakta. Eylül ayında meclisten geçen bu sistemin sözleşme süreci hızlıca tamamlanarak uygulamaya geçmelidir. Çünkü esnafımız pandemi sürecinde çok yoruldu ve artık giderlerle boğuşmak istemiyor.
Ülkemiz ve tüm insanlığı kasıp kavuran Covid-19 salgını sektörümüze büyük kayıplar yaşattı. Bu kayıplar esnafın gelirlerini giderleri karşısında güden güne eritti. İlk dalgayı atlatmış olsak da pandemi öncesi ile kıyaslanamayacak yolculuk rakamları ile halen hizmet sunmaya devam ediyoruz. Büyükşehir Meclisi’nin sunduğu destekler ile ayakta kalmaya çaba gösteren esnafı yeni sisteme geçiş için daha fazla bekletmeye gerek yok.
Eksikleri İdarece Acilen Tamamlanmalı
Yeni sistemin Büyükşehir Meclisi’nden geçmesi tek başına uygulamaya olanak sağlamıyor. Uygulamaya geçiş için öncelikle İETT ile ortak bir sözleşmede mutabakat sağlamalıyız. Bu sebeple hukukçularımız önemli çalışmalara yaptılar. Bizleri de bu konuda bilgilendirdiler. Sektör olarak ortak bir sözleşme taslağı İETT’ye sunduk. Kendileri de bizim bu sözleşmemizi alıp incelemekteler.
Bizim için sözleşme gerçekten önemli. Çünkü sürecin yürütmesi bu sözleşmeye bağlı. Süreçle ilgili tüm yönetim sistemi bu sözleşme ile netlik kazanacak. Tabi idarede bu sebeple sözleşme sürecini iyi ele alacaktır. Karşılıklı olarak iyi niyetli bir süreç yönetiyoruz. Hem İETT hem de halk otobüslerinin çıkarlarını düşünen, uzun süreli bir planlamaya imza atma gayemiz var.
Tabi ki tek eksik sözleşme değil! Sistemin yürütülebilmesi için başkaca eksiklerinde giderilmesi gerekir. Mesela araç cihazları acilen değişmelidir. Bu sistemin yürütülebilmesi için araç içi cihazlar acilen yenilenmelidir. Çünkü bu cihazlar şuan mevcut hizmeti dahi aksatmaktadır. Oysaki yeni sistemin dinamik olacağı ve anlık rotasyonlar ile İstanbul halkına hizmet sunulacağı ifade ediliyor. KM bazlı bir hizmetten bahsediyoruz. Gerçek kilometre ölçümü için cihazların yenilenmesi gerekir.
Planlama İyi Planlanmalı
Şuana kadar halk otobüsleri kendi dar bölgeleri içerisinde belirli tabelalar ile çalışmalarını yürütmekteydi. Yeni sistem ile dar bölgelere halel getirilmeyecek olsa bile bölge içerisinde yeni bir planlama ve kılcal hatlar ile daha aktif çalışma ön görülmekte. Bunun sağlanabilmesi için iyi bir planlama yapılmalıdır.
Belli ki bir planlama ekibi olacak. Ancak bu planlama ekibinde işleyişin düzgün olabilmesi adına Anadolu ve Avrupa yakasından 2’şer kişi de halk otobüsçülerden seçilmelidir. Bu sayede daha hızlı ve daha aktif bir planlama sağlanabilir. Sonuçta bizler bu şehre 40 yıldır ulaşım hizmeti sunan tecrübeli kişileriz.
Ödeme Güvencesi Sağlanmalı
İstanbul’a bizler 40 yıldır ulaşım hizmeti sunmaktayız. Bu hizmeti İETT ve İBB adına aslında sunmaktayız. Bu 40 yıl içerisinde İstanbulluya hizmet sunma adına her sabah gecenin geç saatlerine kadar yollardayız. Ailemizin rızkını bu sayede kazanıyoruz.
Çok değişik hakediş sistemleri gördük bu süreç içerisinde. Yeni sistem de aslında farklı bir hakediş sistemi. Daha önceki sistemler içerisinde sadece muavinli dönemimizde hakedişimizi idareden almıyorduk. Diğer tüm dönemler kazancımızı İETT’den almaktaydık. Bir de son dönemde yolculuk gelirlerini İBB’nin kuruluşu olan BELBİM’den almaya başladık.
Yeni sistem ile kazancımızı yeniden idareden almaya başlayacağız. Bu sebeple ödeme takvimi ve güvencesi çok önemli. Çünkü bu araçların giderleri günlük ve gerçekten çok yüksek. Aylık 20.000 TL’yi geçen yakıt maliyetleri, bakım ücretleri, şoför maaşları ve senetlerimiz ötelenebilir ve tolere edilebilir giderler değildir. Bu sebeple yeni sistem ile ödemelerin zamanında, eksiksiz yapılması ve bunun bir güvenceye alınması bizim için olmazsa olmazdır.
Amortisman Sorunsalı
Yeni sistemin 3 ayağı var. Bunlar; sabit maliyetler, değişken maliyetler ve kar. Sabit maliyetleri oluşturan kalemlerden biri ise araç amortismanıdır. Bu amortisman otobüs fiyatları ele alınarak hesaplandı. Bu hesaplama sürecinde bizlere 10 ve 15 yıllık teklif sunuldu. Yani araç fiyatı ya 10 yıla bölünerek ya da 15 yıla bölünerek hesaplanacaktı. Alınacak toplam rakam aynı olacağından daha erken alınması daha doğrudur. Bu sebeple 10 yıl olarak hesaplanmasını uygun gördük.
Tabi durum böyle olunca 10 yılda bir araç değişim zorunluluğu var sanıldı. Oysaki böyle bir mecburiyet yok. Araç yaşlarımız yine 15 yıl. Biz ilk 10 yılda araç yatırım maliyetimizi idareden almış olacağız. İster aracı 10 yılın sonunda yeniler, istersek 5 yıl daha kullanabiliriz. 10 yıl sonunda amortisman verilmeme sebebi ise zaten 10 yılda yapılan yatırım miktarının tamamının alınmış olmasıdır.
Burada ki sıkıntı ise mevcut araçlar ile sisteme dahil olmamız. Eğer sıfır araçlar ile sisteme girsek sorun yok. Lakin mevcut araçlar ile sisteme dahil olunduğunda birçok kişi bu ödemeden mahrum kalacak. Ve maalesef sayı hiç de az değil! 2012-13-14 ve 15 model çok sayıda araç var. Bunlar da kısa zaman içerisinde değişim yapma ihtiyacı yaşayacak. Sorun buradan kaynaklanıyor.
Yaptırım Cetveli Yeniden Ele Alınmalı
Bizler İETT çatısı altında hizmet sunuyoruz. Yeni sistem ile İETT’nin daha aktif planlaması ile hizmet sunar olacağız. Aradaki en önemli fark bu. Yani artık İETT planlaması daha aktif olacak. Bu sebeple ceza skalasının da yeniden ele alınması gerekir. Geçmişte daha öznel çalışırken ceza skalasının yüksekliği savunulabilecekken, artık bu yüksek cezalar savunulamaz. Daha kabul edilebilir seviyelerde olmalıdır.
Ayrıca yeni sistem ile temiz bir sayfa da açmamız gerekir. Özellikle pandemi sürecinde o koşullar altında araçlarımıza çok fazla miktarda cezalar yazıldı. Birçoğu da pandemi koşulları sebebi ile yazılan cezalar. Mart ayından bu yana biriken ve kazancımızın olmadığı bu aylarda yazılan cezaların silinmesi gerektiğine inanmaktayım. Bunu her toplantıda da dile getiriyorum. Eğer yeni sisteme geçiyorsak özellikle pandemi sürecinde yazılan bu cezaların silinmesi iyi olacaktır. Gelirlerin dip yaptığı, araçların çalışamadığı dönemde yazılan cezaların tahsili hiç uygun olmayacaktır. Bu sebeple cezaların silinmesi esnafımızın gönlünü alacaktır.
Facebook Yorum
Yorum Yazın